MRSA ဆိုတဲ႔ အသံုး အႏွဳံးကို ေဆးေလာက အသိုင္းအ ၀ိုင္းမွာေတာ႔ ၾကားဘူးၾက ပါလိမ္႔မယ္။ သာမန္ အရပ္သူ အရပ္သားေတြ ကေတာ႔ သိသူရွား ပါလိမ္႔မယ္။ဒါေၾကာင္႔ ေဆးပညာဗဟု သုတရေအာင္ မနဲ႔ေမာင္ ဘေလာ႔မွ တဆင္႔တင္ျပ လိုက္ပါတယ္။
MRSA ဆိုတာဘာလဲဘက္တီးရီးယား ပိုးတစ္မ်ိဳးရဲ နာမည္ ျဖစ္ျပီး ခႏၶာကိုယ္ အႏွံ႔အျပား မွာျပည္တည္နာမ်ားျဖစ္ပြားေစ ပါတယ္။အျခား ဘက္တီးရီးယား ပိုးေတြနဲ႔ မတူတာက MRSA ဟာပဋိဇီ၀ ေဆးေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ကို ခံနိဳင္ရည္ ရွိတာေၾကာင္႔ အရပ္ အေခၚ ေဆးမတိုးဘူး လို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ေရာဂါ လကၡဏာ ေတြက ေတာ႔ ျဖစ္ပြားတဲ႔ ေနရာ ေပၚမူျပီး မတူညီနိဳင္ ပါဘူး။မ်ားေသာအားျဖင္႔ အေရျပားေပၚ ေပၚမွာ ျပည္တည္နာ မ်ားျဖစ္ပြားတတ္ပါတယ္။ အမ်ားစု ဟာ ေရာဂါ လကၡဏာ မျပင္းထန္ဘဲ တစ္ခါ တစ္ရံ မွာေတာ႔ ေသြးဆိပ္ တက္ျခင္းကဲ႔ သို႔ ျပင္းထန္တဲ႔ ေ၀ဒနာ ခံစားရကာာ အသက္ အႏၱရာယ္ ထိခိုက္ ေစနိဳင္ပါတယ္။အဆုတ္မွာျပည္တည္နာျဖစ္လွ်င္ေတာ႔ျပင္းထန္တဲ႔ နမိုးနီးယား ေရာဂါ ခံစားရတတ္ပါတယ္။ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေဆးေလာက မွာ အသံုးမ်ားတဲ႔ amoxicillin, penicillin, oxacillin ,methicillin စတဲ႔ ပဋိဇီ၀ ေဆးမ်ားကို ခံနိဳင္ရည္ရွိတာ ေတြ႔ရတဲ႔ အတြက္ MRSA ကို ကုသရန္ ေဆး၀ါးေရြးခ်ယ္ ရာမွာကန္႔သတ္ခ်က္ ေတြ မ်ားလွပါတယ္။
ဘယ္လို ကူးစက္တတ္သလဲ
MRSA ပိုးဟာ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္အေရျပားျခင္း ထိေတြ႔ရာမွ ကူးစက္တတ္ပါတယ္။ေဆးရံု ေဆးခန္းေတြ မွာ ကူးစက္ႏွဳန္းျမင္႔မားပါတယ္။ခႏၶာကိုယ္ ခုခံအားစနစ္ က်ဆင္းေနသူေတြ မွာ ကူးစက္ဖို႔ အခြင္႔အလမ္း ပိုမ်ားပါတယ္။ ခြဲစိတ္ ခန္း သံုး ပစၥည္းမ်ား၊ဆီးပိုက္ႏွင္႔ အျခား drainage tubes မ်ား၊ အထူးၾကပ္မတ္ ကုသေဆာင္သံုး ပစၥည္းမ်ား မွ ကူးစက္နွဳန္းဟာ အရမ္းျမင္႔မားလွတဲ႔ အတြက္ က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းေတြ အေနနဲ႔ အထူးသတိထား ဖို႔လိုအပ္သလို outbreak ျဖစ္လာလွ်င္ ၾကိဳတင္လုပ္ေဆာင္ရန္ စီမံခ်က္မ်ား ရွိဖို႔လိုပါတယ္။
Community- Associated MRSA
CA-MRSA ဆိုတာ ကေတာ႔ သာမန္က်န္းမာတဲ႔ သူေတြ မွာ ရွိတဲ႔ MRSA ပိုးကို ေခၚပါတယ္။သူတို႔ ဟာ ေဆးရံုတက္ ကုသမွဳမယူၾက ပါဘူး။ သာမန္ သူေတြ လိုပဲ ဘာမွ မျဖစ္သလို ေနေနၾကပါတယ္။ CA- MRSA ဟာ အားကစား Camp မ်ားကဲ႔ သို႔ လူအမ်ား တစ္ေနရာ တည္းမွာ စုေ၀းေနထုိုင္ တတ္တဲ႔ ပတ္၀န္းက်င္မွာ ေတြ႔ရတတ္ပါတယ္။CA-MRSA ျဖစ္ပြား ႏွဳန္းဟာ ဖြံ႔ျဖိဳးျပီး နိဳင္ငံ ေတြမွာေတာင္ တစ္ေန႔ တျခား တိုးတက္လွ်က္ ရွိပါတယ္။
ေရာဂါ လကၡဏာမ်ား
ျဖစ္ပြားတဲ႔ ေနရာ ေပၚမူတည္ျပီး ေရာဂါ လကၡဏာ ေတြ မတူကြဲျပာတတ္ပါတယ္။အေရျပားေပၚမွာ အျဖစ္မ်ားျပီး ျပည္တည္နာ အေနနဲ႔ ေတြ႔ရတတ္ပါတယ္။တစ္ခ်ိဳ႔ လူနာေတြက MRSA ကို သတိမထားမိဘဲ ပင္႔ကူ ကိုက္၊ကင္းထိုး တယ္လို႔ ေျပာတတ္ပါတယ္။ေရာဂါ ပိုး၀င္တဲ႔ အေရျပားဟာ အနည္းငယ္ပူျပီး နီကာ နာက်င္တတ္ေတာ႔ ပင္႔ကူကိုက္တယ္ထင္စရာပါပဲ။အဆုပ္မွာ ကူးစက္ျပီး နမိုးနီးယား ျဖစ္ပြားလွ်င္ေတာ႔ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း၊ အဖ်ားတက္ျခင္း၊ ခ်မ္းတုန္ တတ္ျခင္း၊ အသက္ရွဴ မ၀ျခင္းစတဲ႔ ေ၀ဒနာမ်ားခံစားရတတ္ပါတယ္။ဆီးလမ္းေၾကာင္းနဲ႔ ေသြးေၾကာထဲ ကို ကူးစက္တတ္တာေၾကာင္႔ ဆီးပူ၊ဆီးက်င္ ျခင္း၊ေသြးဆိပ္ တက္ျခင္း စတဲ႔ ေရာဂါ ေ၀ဒနာ မ်ားလည္းရရွိခံစားရတတ္ပါတယ္။
အေရျပားေပၚ မွာ ျပည္တည္နာ ေပါက္လို႔ ပဋိဇီ၀ ေဆးေသာက္တာ(၃)ရက္ ျပည္႔ေပမယ္႔ အနာ က မသက္သာတဲ႔ အျပင္ ပိုလည္းဆိုးလာ၊အဖ်ားတက္လာတယ္ဆိုရင္ေတာ႔ နီးစပ္ရာေဆးခန္းမွာ သြားေရာက္ ကုသမွဳ ခံယူရပါမယ္။
MRSA ဆိုတာဘာလဲဘက္တီးရီးယား ပိုးတစ္မ်ိဳးရဲ နာမည္ ျဖစ္ျပီး ခႏၶာကိုယ္ အႏွံ႔အျပား မွာျပည္တည္နာမ်ားျဖစ္ပြားေစ ပါတယ္။အျခား ဘက္တီးရီးယား ပိုးေတြနဲ႔ မတူတာက MRSA ဟာပဋိဇီ၀ ေဆးေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ကို ခံနိဳင္ရည္ ရွိတာေၾကာင္႔ အရပ္ အေခၚ ေဆးမတိုးဘူး လို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ေရာဂါ လကၡဏာ ေတြက ေတာ႔ ျဖစ္ပြားတဲ႔ ေနရာ ေပၚမူျပီး မတူညီနိဳင္ ပါဘူး။မ်ားေသာအားျဖင္႔ အေရျပားေပၚ ေပၚမွာ ျပည္တည္နာ မ်ားျဖစ္ပြားတတ္ပါတယ္။ အမ်ားစု ဟာ ေရာဂါ လကၡဏာ မျပင္းထန္ဘဲ တစ္ခါ တစ္ရံ မွာေတာ႔ ေသြးဆိပ္ တက္ျခင္းကဲ႔ သို႔ ျပင္းထန္တဲ႔ ေ၀ဒနာ ခံစားရကာာ အသက္ အႏၱရာယ္ ထိခိုက္ ေစနိဳင္ပါတယ္။အဆုတ္မွာျပည္တည္နာျဖစ္လွ်င္ေတာ႔ျပင္းထန္တဲ႔ နမိုးနီးယား ေရာဂါ ခံစားရတတ္ပါတယ္။ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေဆးေလာက မွာ အသံုးမ်ားတဲ႔ amoxicillin, penicillin, oxacillin ,methicillin စတဲ႔ ပဋိဇီ၀ ေဆးမ်ားကို ခံနိဳင္ရည္ရွိတာ ေတြ႔ရတဲ႔ အတြက္ MRSA ကို ကုသရန္ ေဆး၀ါးေရြးခ်ယ္ ရာမွာကန္႔သတ္ခ်က္ ေတြ မ်ားလွပါတယ္။
ဘယ္လို ကူးစက္တတ္သလဲMRSA ပိုးဟာ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္အေရျပားျခင္း ထိေတြ႔ရာမွ ကူးစက္တတ္ပါတယ္။ေဆးရံု ေဆးခန္းေတြ မွာ ကူးစက္ႏွဳန္းျမင္႔မားပါတယ္။ခႏၶာကိုယ္ ခုခံအားစနစ္ က်ဆင္းေနသူေတြ မွာ ကူးစက္ဖို႔ အခြင္႔အလမ္း ပိုမ်ားပါတယ္။ ခြဲစိတ္ ခန္း သံုး ပစၥည္းမ်ား၊ဆီးပိုက္ႏွင္႔ အျခား drainage tubes မ်ား၊ အထူးၾကပ္မတ္ ကုသေဆာင္သံုး ပစၥည္းမ်ား မွ ကူးစက္နွဳန္းဟာ အရမ္းျမင္႔မားလွတဲ႔ အတြက္ က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းေတြ အေနနဲ႔ အထူးသတိထား ဖို႔လိုအပ္သလို outbreak ျဖစ္လာလွ်င္ ၾကိဳတင္လုပ္ေဆာင္ရန္ စီမံခ်က္မ်ား ရွိဖို႔လိုပါတယ္။
Community- Associated MRSA
CA-MRSA ဆိုတာ ကေတာ႔ သာမန္က်န္းမာတဲ႔ သူေတြ မွာ ရွိတဲ႔ MRSA ပိုးကို ေခၚပါတယ္။သူတို႔ ဟာ ေဆးရံုတက္ ကုသမွဳမယူၾက ပါဘူး။ သာမန္ သူေတြ လိုပဲ ဘာမွ မျဖစ္သလို ေနေနၾကပါတယ္။ CA- MRSA ဟာ အားကစား Camp မ်ားကဲ႔ သို႔ လူအမ်ား တစ္ေနရာ တည္းမွာ စုေ၀းေနထုိုင္ တတ္တဲ႔ ပတ္၀န္းက်င္မွာ ေတြ႔ရတတ္ပါတယ္။CA-MRSA ျဖစ္ပြား ႏွဳန္းဟာ ဖြံ႔ျဖိဳးျပီး နိဳင္ငံ ေတြမွာေတာင္ တစ္ေန႔ တျခား တိုးတက္လွ်က္ ရွိပါတယ္။
ေရာဂါ လကၡဏာမ်ား
ျဖစ္ပြားတဲ႔ ေနရာ ေပၚမူတည္ျပီး ေရာဂါ လကၡဏာ ေတြ မတူကြဲျပာတတ္ပါတယ္။အေရျပားေပၚမွာ အျဖစ္မ်ားျပီး ျပည္တည္နာ အေနနဲ႔ ေတြ႔ရတတ္ပါတယ္။တစ္ခ်ိဳ႔ လူနာေတြက MRSA ကို သတိမထားမိဘဲ ပင္႔ကူ ကိုက္၊ကင္းထိုး တယ္လို႔ ေျပာတတ္ပါတယ္။ေရာဂါ ပိုး၀င္တဲ႔ အေရျပားဟာ အနည္းငယ္ပူျပီး နီကာ နာက်င္တတ္ေတာ႔ ပင္႔ကူကိုက္တယ္ထင္စရာပါပဲ။အဆုပ္မွာ ကူးစက္ျပီး နမိုးနီးယား ျဖစ္ပြားလွ်င္ေတာ႔ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း၊ အဖ်ားတက္ျခင္း၊ ခ်မ္းတုန္ တတ္ျခင္း၊ အသက္ရွဴ မ၀ျခင္းစတဲ႔ ေ၀ဒနာမ်ားခံစားရတတ္ပါတယ္။ဆီးလမ္းေၾကာင္းနဲ႔ ေသြးေၾကာထဲ ကို ကူးစက္တတ္တာေၾကာင္႔ ဆီးပူ၊ဆီးက်င္ ျခင္း၊ေသြးဆိပ္ တက္ျခင္း စတဲ႔ ေရာဂါ ေ၀ဒနာ မ်ားလည္းရရွိခံစားရတတ္ပါတယ္။
အေရျပားေပၚ မွာ ျပည္တည္နာ ေပါက္လို႔ ပဋိဇီ၀ ေဆးေသာက္တာ(၃)ရက္ ျပည္႔ေပမယ္႔ အနာ က မသက္သာတဲ႔ အျပင္ ပိုလည္းဆိုးလာ၊အဖ်ားတက္လာတယ္ဆိုရင္ေတာ႔ နီးစပ္ရာေဆးခန္းမွာ သြားေရာက္ ကုသမွဳ ခံယူရပါမယ္။
No comments:
Post a Comment