Salmonella ဆိုတာဘာလဲ
Salmonella ဆိုတာ လူ သားေတြရဲ႔ အူလမ္းေၾကာင္း အတြင္းမွာ ေပါက္ဖြားရွင္သန္ နိဳင္တဲ႔ဘက္တီးရီးယားပိုးတစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။Salmonella မ်ိဳးကြဲ ေပါင္းမ်ားစြာ ရွိျပီး salmonella typhimurium ႏွင္႔ samonella enteritidis ကေတာ႔ အေတြ႔ ရ အမ်ားဆံုး မ်ိဳးကြဲ ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
Sources of Salmonella
ဟင္းသီး ဟင္းရြက္ စိမ္း၊ သားစိမ္း၊ငါးစိမ္းေတြ မွာ salmonella ဘက္တီးရီးယား ပိုးေတြ ပါတတ္လို႔ အသီးအရြက္ေတြ၊ အသားငါး၊ ၾကက္ဥ စတာ ေတြကို အစိမ္း စားသံုးျခင္း၊ ႏြားနိဳ႔ ကို မက်ိဳ ခ်က္ ဘဲ ေသာက္ျခင္း တို႔ကို ေရွာင္က်ဥ္ရပါမယ္။အိမ္မွာ လုပ္တဲ႔ ကြတ္ကီး၊ mayonnaise၊ ေရခဲ မုန္႔ စတာေတြ မွာ လည္း ဘက္တီးရီးယား ပိုး ပါ၀င္ေနတတ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ခ်က္ျပဳတ္ျခင္းျဖင္႔ အႏၱရာယ္ ကင္းနိဳင္လား
ေသေသခ်ာခ်ာ ေၾကာ္ခ်က္စားေသာက္လွ်င္ salmonella အႏၱရာယ္က ကင္းနိဳင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။သို႔ေပမယ္လည္း အသီးအရြက္အစိမ္းေတြ ကို ေရစင္ေအာင္ ေဆးေၾကာရံုနဲ႔ေတာ႕ အျပည္႔အ၀ အကာအကြယ္ မေပးနိဳင္ပါဘူး။ အထူးသျဖင္႔ out break ျဖစ္ေနတဲ႔ အခ်ိန္ မွာ ဆို ပို ျပီးသတိထား စားေသာက္ရပါမယ္။
FDA ရဲ႔ အၾကံျပဳခ်က္
အိမ္ေမြး တိရစာၦန္မ်ား
ေခြး၊ေၾကာင္၊ၾကက္ ငွက္မ်ား ဟာလည္း လူကဲ႔သို႔ ပဲ salmonella ကို သယ္ေဆာင္နိဳင္ေတာ႔ သူတို႔ ကို ကိုင္ တြယ္ျပီး လွ်င္ လက္ကို စင္ၾကယ္စြာ ေဆးေၾကာရပါမယ္။
ေရာဂါ လကၡဏာ မ်ား
Salmonella ေရာဂါ ပိုး၀င္ ျပီး ၂ ရက္ မွ ၃ ရက္ အတြင္း ကိုယ္အပူခ်ိန္ တက္တတ္ပါတယ္။ဗိုက္နာ ဗိုက္ေအာင္႔ျပီး ၀မ္းေလွ်ာ တတ္ပါတယ္။သာမန္ အားျဖင္႔ ဓါတ္ဆားေရ မ်ားမ်ားေသာက္ေပးလွ်င္လံုေလာက္ ပါတယ္။
ဘယ္လိုကုသ ၾကမလဲ
သာမန္ တိုက္ဖိြဳက္ အမ်ိဳးအစား မဟုတ္တဲ႔ salmonella infection အတြက္ ဓါတ္ဆားေရ မ်ားမ်ားေသာက္ေပး လွ်င္လံုေလာက္ ပါတယ္။ ပဋိဇီ၀ေဆး မ်ားသံုစြဲ ဖို႔ မလိုအပ္ပါဘူး။ (၄)ရက္ကေန(၇)ရက္ အတြင္းသက္ သာ ေပ်ာက္ကင္းနိဳင္ပါတယ္။ ကေလးငယ္မ်ား၊ အသက္အရြယ္ၾကီးရင္႔ သူမ်ားကိုယ္ခံအား နည္းသူမ်ား၊ ေရာဂါ ေ၀ဒနာ ျပင္းထန္သူမ်ား၊ အူလမ္းေၾကာင္းျပင္ပ ကို ေရာဂါ ပ်ံႏွံ သူေ၀ဒနာရွင္ မ်ားကို ေဆးရံုတင္ကုသ ဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။
တိုက္ဖိြဳက္ အမ်ိဳးအစား salmonella infection ကို ေတာ႔ ပဋိဇီ၀ ေဆး မ်ားသံုးစြဲ ကုသရပါမယ္။ Quinoloneအမ်ိဳး
အစား ပဋိဇီ၀ ေဆးေတြကို ရ ရက္ မွ ၁၄ ရက္ အထိ ေရာဂါ အေျခအေနကို လိုက္ျပီး သံုးစြဲ ရပါတယ္။ တိုက္ဖိြဳက္ အမ်ိဳးအစား salmonella ေတြရဲ႔ ပဋိဇီ၀ ေဆးေတြ ေပၚခံနိဳင္ရည္ ျမင္႔မားလာမွဳ ဟာ ေရာဂါ ကုသသူ ဆရာ၀န္ ေတြ အတြက္ေဆး၀ါးေရြးခ်ယ္ရာမွာ အခက္ ေတြ႔ေစသလို ေဆးယဥ္ပါးတဲ႔ ပိုးေတြ outbreak ျဖစ္ပြားတတ္မွဳ ဟာ ျပည္သူ႔ က်န္းမာ ေရး အဓိက စိန္ေခၚမွဳ ၾကီးျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ ၀မ္းကိုက္ေရာဂါ ခံစားရလွ်င္ ပဋိဇီ၀ ေဆးမ်ားကို မိမိ သေဘာနဲ႔ ေသာက္သံုးျခင္း မျပဳ ၾကဘဲ ဆရာ၀န္ ညႊန္ၾကားခ်က္ျဖင္႔သာ ေသာက္သံုးၾကဖို႔ နိဳးေဆာ္လိုက္ပါတယ္။
Salmonella ဆိုတာ လူ သားေတြရဲ႔ အူလမ္းေၾကာင္း အတြင္းမွာ ေပါက္ဖြားရွင္သန္ နိဳင္တဲ႔ဘက္တီးရီးယားပိုးတစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။Salmonella မ်ိဳးကြဲ ေပါင္းမ်ားစြာ ရွိျပီး salmonella typhimurium ႏွင္႔ samonella enteritidis ကေတာ႔ အေတြ႔ ရ အမ်ားဆံုး မ်ိဳးကြဲ ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
Sources of Salmonella
ဟင္းသီး ဟင္းရြက္ စိမ္း၊ သားစိမ္း၊ငါးစိမ္းေတြ မွာ salmonella ဘက္တီးရီးယား ပိုးေတြ ပါတတ္လို႔ အသီးအရြက္ေတြ၊ အသားငါး၊ ၾကက္ဥ စတာ ေတြကို အစိမ္း စားသံုးျခင္း၊ ႏြားနိဳ႔ ကို မက်ိဳ ခ်က္ ဘဲ ေသာက္ျခင္း တို႔ကို ေရွာင္က်ဥ္ရပါမယ္။အိမ္မွာ လုပ္တဲ႔ ကြတ္ကီး၊ mayonnaise၊ ေရခဲ မုန္႔ စတာေတြ မွာ လည္း ဘက္တီးရီးယား ပိုး ပါ၀င္ေနတတ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ခ်က္ျပဳတ္ျခင္းျဖင္႔ အႏၱရာယ္ ကင္းနိဳင္လား
ေသေသခ်ာခ်ာ ေၾကာ္ခ်က္စားေသာက္လွ်င္ salmonella အႏၱရာယ္က ကင္းနိဳင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။သို႔ေပမယ္လည္း အသီးအရြက္အစိမ္းေတြ ကို ေရစင္ေအာင္ ေဆးေၾကာရံုနဲ႔ေတာ႕ အျပည္႔အ၀ အကာအကြယ္ မေပးနိဳင္ပါဘူး။ အထူးသျဖင္႔ out break ျဖစ္ေနတဲ႔ အခ်ိန္ မွာ ဆို ပို ျပီးသတိထား စားေသာက္ရပါမယ္။
FDA ရဲ႔ အၾကံျပဳခ်က္
- အစားအေသာက္ေတြ ကို မကိုင္တြယ္ခင္နဲ႔ ကိုင္တြယ္ျပီး တဲ႔ အခါ မွာေရေႏြး၊ ဆပ္ျပာ တို႔ နဲ႔ လက္ကို စင္ၾကယ္ေအာင္ ေဆးေၾကာရပါမယ္။
- အသီးအႏွံ ေတြကို running water နဲ႔ ေဆးေၾကာရပါမယ္။
- အသီးအႏွံ၊ သားငါးေတြ လွီးတဲ႔ စင္းႏွီးတုန္း ကို ေျပာင္စင္ေအာင္ ေဆးေၾကာရပါမယ္။တစ္ခု လွီးျပီးတိုင္း တစ္ခါ ေဆးရပါမယ္။
- သစ္သီးေတြကို အခြံသင္ ျပီးမွ စားသံုးရပါမယ္။
- ေရာဂါ ကူးစက္ခံထားရလွ်င္ အမ်ားသူငါ အတြက္ အစားအေသာက္ျပင္ဆင္ ျခင္းမျပဳလုပ္သင္႔ ပါဘူး။
အိမ္ေမြး တိရစာၦန္မ်ား
ေခြး၊ေၾကာင္၊ၾကက္ ငွက္မ်ား ဟာလည္း လူကဲ႔သို႔ ပဲ salmonella ကို သယ္ေဆာင္နိဳင္ေတာ႔ သူတို႔ ကို ကိုင္ တြယ္ျပီး လွ်င္ လက္ကို စင္ၾကယ္စြာ ေဆးေၾကာရပါမယ္။
ေရာဂါ လကၡဏာ မ်ား
Salmonella ေရာဂါ ပိုး၀င္ ျပီး ၂ ရက္ မွ ၃ ရက္ အတြင္း ကိုယ္အပူခ်ိန္ တက္တတ္ပါတယ္။ဗိုက္နာ ဗိုက္ေအာင္႔ျပီး ၀မ္းေလွ်ာ တတ္ပါတယ္။သာမန္ အားျဖင္႔ ဓါတ္ဆားေရ မ်ားမ်ားေသာက္ေပးလွ်င္လံုေလာက္ ပါတယ္။
ဘယ္လိုကုသ ၾကမလဲ
သာမန္ တိုက္ဖိြဳက္ အမ်ိဳးအစား မဟုတ္တဲ႔ salmonella infection အတြက္ ဓါတ္ဆားေရ မ်ားမ်ားေသာက္ေပး လွ်င္လံုေလာက္ ပါတယ္။ ပဋိဇီ၀ေဆး မ်ားသံုစြဲ ဖို႔ မလိုအပ္ပါဘူး။ (၄)ရက္ကေန(၇)ရက္ အတြင္းသက္ သာ ေပ်ာက္ကင္းနိဳင္ပါတယ္။ ကေလးငယ္မ်ား၊ အသက္အရြယ္ၾကီးရင္႔ သူမ်ားကိုယ္ခံအား နည္းသူမ်ား၊ ေရာဂါ ေ၀ဒနာ ျပင္းထန္သူမ်ား၊ အူလမ္းေၾကာင္းျပင္ပ ကို ေရာဂါ ပ်ံႏွံ သူေ၀ဒနာရွင္ မ်ားကို ေဆးရံုတင္ကုသ ဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။
တိုက္ဖိြဳက္ အမ်ိဳးအစား salmonella infection ကို ေတာ႔ ပဋိဇီ၀ ေဆး မ်ားသံုးစြဲ ကုသရပါမယ္။ Quinoloneအမ်ိဳး
အစား ပဋိဇီ၀ ေဆးေတြကို ရ ရက္ မွ ၁၄ ရက္ အထိ ေရာဂါ အေျခအေနကို လိုက္ျပီး သံုးစြဲ ရပါတယ္။ တိုက္ဖိြဳက္ အမ်ိဳးအစား salmonella ေတြရဲ႔ ပဋိဇီ၀ ေဆးေတြ ေပၚခံနိဳင္ရည္ ျမင္႔မားလာမွဳ ဟာ ေရာဂါ ကုသသူ ဆရာ၀န္ ေတြ အတြက္ေဆး၀ါးေရြးခ်ယ္ရာမွာ အခက္ ေတြ႔ေစသလို ေဆးယဥ္ပါးတဲ႔ ပိုးေတြ outbreak ျဖစ္ပြားတတ္မွဳ ဟာ ျပည္သူ႔ က်န္းမာ ေရး အဓိက စိန္ေခၚမွဳ ၾကီးျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ ၀မ္းကိုက္ေရာဂါ ခံစားရလွ်င္ ပဋိဇီ၀ ေဆးမ်ားကို မိမိ သေဘာနဲ႔ ေသာက္သံုးျခင္း မျပဳ ၾကဘဲ ဆရာ၀န္ ညႊန္ၾကားခ်က္ျဖင္႔သာ ေသာက္သံုးၾကဖို႔ နိဳးေဆာ္လိုက္ပါတယ္။
No comments:
Post a Comment