ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းႏွင္႕အဆုတ္ကင္ဆာ

" ေဆးလိပ္ ေသာက္ျခင္း သည္ က်န္းမာေရး ကို ထိခိုက္ ႏိုင္ပါသည္ "

ဆိုတဲ႔ ဆိုင္းဘုတ္ စာတမ္း ကေလး ကို လူတိုင္း ေတြ႔ဖူး ျမင္ဖူး ၾကမွာပါ။ ကမာၻနဲ႔ အ၀ွမ္း ဘာသာ စကား ေပါင္းစံုနဲ႔ ေရးသားျပီး ေရဒီယို၊ ရုပ္ျမင္ သံၾကား၊ သတင္းစာ၊ ေတြက အစ၊ လူျမင္ကြင္း ေစ်း၊ ဘူတာေတြ အလယ္၊ ေဆးလိပ္ ဘူးခြံ အဆံုး ေရးသား ေဖာ္ျပျပီး သတိေပး ေနပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ လူေတြ ေဆးလိပ္ ေသာက္တာ ေလ်ာ႔သြား လား ဆိုေတာ႔ မေလ်ာ႔ ပါဘူး။ တစ္ခ်ိဳ႔က ဆင္ေျခ ေပးတတ္ ပါ ေသးတယ္။ ဒီ ေဆးလိပ္ က အေငြ႕ စစ္တဲ့ အထူး အစီခံ filter ပါတယ္ ဆိုပဲ။

အေငြ႕ စစ္တဲ့ အထူး အစီခံ Filter ပါတယ္ ဆိုတာ ေရာင္း ေကာင္းေအာင္ ေၾကာ္ျငာတဲ႔ လုပ္ကြက္ တစ္ခုပါ။ ေဆးလိပ္ ေသာက္ျခင္း မျဖတ္ႏိုင္တဲ႔ သူေတြကို လည္း အျပစ္ မဆိုသာ ပါဘူး။ မေကာင္းမွန္း သိလွ်က္နဲ႔ ဆက္လုပ္ ေနမွေတာ႔ မျဖတ္ႏိုင္ လို႔ေပါ႔။ ေဆးလိပ္မွာ ဓာတုေဗဒ ပစၥည္း ေပါင္း ၄၀၀၀ ေက်ာ္ပါ ပါတယ္။ အဲဒီ ပစၥည္းေတြ ဟာ ေဆးလိပ္ ေသာက္သူ သာမက ေလထဲကို ျပန္႔ေနတဲ႔ ေဆးလိပ္ ေငြ႔ ေတြက တဆင္႔ ေဘး ပတ္၀န္းက်င္ က လူေတြကိုပါ ထိခိုက္ တတ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ၾကံဳၾကိဳက္လို႕ တစ္ခု ေျပာပါရေစ။ အေနာက္ ႏိုင္ငံ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား မွာ ေယာကၤ်ား၊ မိန္းမ မေရြး ေဆးလိပ္ ေတာ္ေတာ္ ေသာက္ၾက ပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ စည္းကမ္း ရွိပါတယ္။ အနား မွာ လူရွိေနရင္ ခြင္႔ေတာင္း ၾကပါတယ္။ အိမ္ခန္းထဲမွာ မေသာက္ၾက ပါဘူး။ ေလွကားလို ေနရာမ်ိဳးမွာ ထြက္ေသာက္ျပီး မီးျငိမ္းမွ အခန္းထဲ ျပန္လာ ၾကပါတယ္။ အမ်ား ျပည္သူနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ႔ ေနရာ ေတြမွာ လံုး၀ ေဆးလိပ္ မေသာက္ၾက ပါဘူး။ အတိအက် လိုက္နာ ၾကပါတယ္။ ျမန္မာေတြ ကေတာ႔ ဒီအခ်က္ေတြ အားနည္း တယ္ လို႔ ရိုးသားစြာ ျမင္မိပါတယ္။

ေဆးလိပ္ေငြ႔ေတြ ကို ရွဴရွိဳက္မိတဲ႔ သူဟာ ေဆးလိပ္ ေသာက္သူနဲ႔ မျခား ေရာဂါ ေ၀ဒနာေတြ ရတတ္ ပါတယ္။ သင္႔ ကေလးေတြကို ေဆးလိပ္ေငြ႔ ေတြထဲမွာ မြန္း မေနပါ ေစနဲ႔။ ေဆးလိပ္ေၾကာင္႔ ႏွလံုး ေသြးေၾကာက်ဥ္း ေရာဂါ၊ ေသြးတိုး ေရာဂါ၊ ေလျဖတ္ ေလငန္း ေရာဂါ၊ အဆုတ္ ကင္ဆာ ေရာဂါ အပါအ၀င္ ေရာဂါေပါင္းစံု ျဖစ္ပြား ေစပါတယ္။ ေဆးလိပ္ ေသာက္တဲ႔ မိခင္ေတြ ဆိုရင္ ကို္ယ္လက္ အဂၤါ မစံုတဲ႔ ရင္ေသြးေတြ ေတာင္ ေမြးတတ္ ပါသတဲ႔။ အဆုတ္ ကင္ဆာ ေရာဂါ ကေတာ႔ အဆိုး၀ါးဆံုး ပါ။ ကုသရန္ ခက္ခဲျပီး ေသဆံုးႏႈန္း ျမင္႔မား ပါတယ္။ ေယာက်ၤား ေတြမွာ ဒုတိယ အျဖစ္ အမ်ားဆံုး ကင္ဆာ ေရာဂါ ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီး ေတြမွာ ေတာ႔ တတိယ အျဖစ္ အမ်ားဆံုး ကင္ဆာ ေရာဂါပါ။ မ်ားေသာ အားျဖင္႔ အသက္ ၄၅ ႏွစ္ ကေန ၇၀ အတြင္း မွာ ျဖစ္ပြား တတ္ပါတယ္။

ျဖစ္ပြားရတဲ႔ အေၾကာင္းအရင္း

(၁) ေဆးလိပ္ ေသာက္သံုးျခင္း
(၂) တဆင္႔ခံ ေဆးလိပ္ေငြ႔ ရွဴရွိဳက္ျခင္း
(၃) ဓါတ္ေရာင္ျခည္ သင္႔ျခင္း
(၄) ဓာတု ပစၥည္းမ်ား ႏွင္႔ ၾကာရွည္စြာ ထိေတြ႔ျခင္း (ေက်ာက္ဂြမ္း asbestos , arsenic, chromates, nickel, chloromethyl ethers, mustard (poison war) gas, and coke oven emissions.

ေရာဂါ လကၡဏာမ်ား

(၁) ကာလ ၾကာရွည္စြာ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း
(၂) ေခ်ာင္းဆိုးလွ်င္ ေသြးပါျခင္း
(၃) ကိုယ္အေလးခ်ိန္ က်ဆင္းျခင္း
(၄) အစားအေသာက္ ပ်က္ျခင္း
(၅) ရင္ဘတ္ ေအာင္႔ျခင္း
(၆) အက်ိတ္မ်ား ထြက္ျခင္း
(၇) ေမာပန္း ႏြမ္းနယ္ျခင္း

ကင္ဆာ ျဖစ္ပြားတဲ႔ ေနရာနဲ႔ ေရာဂါ အႏု အရင့္ ေပၚ မူတည္ျပီး လကၡဏာေတြ ကြဲျပား တတ္ပါတယ္။

အဆုတ္ ကင္ဆာ ကို ေအာက္ပါ အတိုင္း အမ်ိဳးအစား ခြဲျခား ႏိုင္ပါတယ္။

(၁) Squamous cell carcinoma
(၂) Adenocarcinoa
(၃) Small Cell Carcinoma
(၄) Large Cell carcinoma

ကင္ဆာ အမ်ိဳး အစား ေပၚ မူတည္ျပီး ကုသပံု ကုသနည္း ကြာျခား ပါတယ္။

Small cell carcinoma ကိုေတာ႔ အဓိက အားျဖင္႕ chemotherapy ေခၚ ကင္ဆာ ေဆး၀ါးမ်ား ေပးျပီး ကုသ ပါတယ္။ ဒီ အမ်ိဳးအစား က ေရာဂါ ရွာေဖြ ေတြ႔ရွိခ်ိန္မွာ ခႏၶာကိုယ္ အႏွံ႔ကို ျပန္႔နံ႔ ေနျပီး ျဖစ္တတ္လို႔ ခြဲစိတ္ ကုသဖို႔ ခက္ခဲ ပါတယ္။ Non small Cell carcinoma လို႔ ေခၚတဲ႔ အျခား အုပ္စု ကိုေတာ႔ ခြဲစိတ္ ကုသ ႏိုင္ပါတယ္။ ဓါတ္ေရာင္ျခည္ျဖင္႔ ကုသနည္း ကိုလည္း တြဲဖက္ အသံုးျပဳ ႏိုင္ပါတယ္။

အသက္ ရွင္ႏိုင္တဲ႔ အခြင္႔အလမ္း

အဆုတ္ ကင္ဆာ ေရာဂါ ျဖစ္ပြား ေနေၾကာင္း ေစာေစာစီးစီး ရွာေဖြ ေတြ႕ရွိလွ်င္ ေတာ႔ အသက္ရွင္ ႏိုင္တဲ႔ အခြင့္ အလမ္း ၅၀% ေက်ာ္ ရွိပါတယ္။ ၅ ႏွစ္ အထိ အသက္ရွင္ ႏိုင္တဲ႔ အခြင္႔အလမ္း ကေတာ႔ ၁၀-၁၅% ပဲ ရွိပါတယ္။

ကဲ ... ... သင္နဲ႔ သင္႔ မိသားစု ထိေတ႔ြ ေနရတဲ႔ ေဆးလိပ္ေငြ႔ ေတြရဲ႔ အႏၱရာယ္ကို သတိျပဳ ႏိုင္ပါေစ။