Tuesday, September 23, 2008

Causes of fatigue

ပင္ ပန္းႏြယ္နယ္ျခင္းႏွင္႔ က်န္းမာေရးျပသနာမ်ား
“ပင္ပန္းလိုက္ တာဆရာရယ္၊ကြၽန္မ အိပ္ေရးလည္း ၀ပါတယ္။အစားလည္း မွန္ပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ အျမဲတမ္းႏုံးခ်ိေနတာပဲ။ အလုပ္ မွာလည္းထူးျပီး မပင္ပန္းပါဘူး။ ဘာျဖစ္မွန္း ကိုမသိပါဘူး ဆရာရယ္ “
(၃၅) ႏွစ္အရြယ္ အမ်ိဳးသမီး တစ္ေယာက္ရဲ႔ ျပသနာပါ။ တစ္ခ်ိဳ႔ကလည္း အားနည္းတယ္ ဆိုျပီး အေၾကာေဆး ထိုးေပးပါ ဆိုတာမ်ိဳး လည္းရွိတတ္ ပါတယ္။
ညဘက္ ၇-၈ နာရီ အိပ္တယ္။ အစားအေသာက္ လည္းပံုမွန္စားတယ္။ သာမန္အိမ္မွဳ ကိစၥေလးေတြေတာင္ မလုပ္နိဳင္ေလာက္ေအာင္ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ေနျပီ ဆိုရင္ေတာ႔ သင္႔မွာ ငုတ္လွ်ိဳးေနတဲ႔ က်န္းမာေရးျပသနာ တစ္ခုခုရွိနိဳင္တယ္ ဆိုတာ သတိျပဳ သင္႔ပါတယ္။ဘယ္လိုျပ သနာေတြလဲ …ၾကည္႔ၾက ရေအာင္…
(၁) ေသြးအားနည္းျခင္း(Anemia)
လူေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားဟာ မိမိကိုယ္တိုင္ေသြး အားနည္းေနတာကို သတိမထားမိ တတ္ၾကပါဘူး ။ေသြးထဲမွာရွိတဲ႔ ေဟမိုဂလိုဘင္ ပမာဏ ဟာ အမ်ိဳးသားမ်ားမွာ ၁၃.၈- ၁၇.၂ မီလီဂရမ္/ဒက္ဆီလီတာ ရွိျပီး အမ်ိဳးသမီးမ်ား မွာေတာ ႕၁၂.၁- ၁၅.၁
မီလီ ဂရမ္/ဒက္ဆီလီတာ ရွိပါတယ္။ ရာသီေသြး ဆင္းျခင္း၊ သားအိမ္အတြင္း အက်ိတ္ေၾကာင္႔ေသြး ဆင္းျခင္း ၊လိမ္ေခါင္းေရာဂါ စတာေတြေ ၾကာင္႔ ေသြးဆံုးရွံဳး မွုျဖစ္ပြားကာ ေသြးအား နည္းေရာဂါ ရရွိနိဳင္သလို၊ အစားအေသာက္ေရွာင္ သူ ။သတ္သတ္ လြတ္ၾကာရွည္ စြာစားသံုးသူေတြ မွာလည္းေသြး အားနည္းေရာဂါ ရဖို႔အခြင္႔အလမ္း ပိုမ်ားပါတယ္။ေသြးထဲမွာ ေဟမိုဂလို ဘင္ပမာဏနည္းလွ်င္ တစ္ရွဴး ႏွင္႔ၾကြက္သားမ်ားကို ေအာက္ဆီဂ်င္ လံုေလာက္ေအာင္ မေထာက္ပ႔ံနိဳင္ေတာ႔ပါဘူး ။ဒါေၾကာင္႔ ပင္ပန္းႏြမ္း နယ္မွဳေ၀ဒနာ ကိုခံစား ရတတ္ပါတယ္။ အစိမ္းရင္႔ေရာင္ ရွိေသာအသီး အရြက္မ်ား၊အသားႏွင္႔ ငါးမ်ားကို မွ်တေအာင္စားသံုးသင္႔ပါတယ္။ သံဓါတ္အား တိုးေဆးမ်ား ကိုလည္း လိုအပ္လွ်င္ေသာက္ သံုးရပါမယ္။ လိမ္ေခါင္းကဲ႔သို႔ ေရာဂါမ်ားကိုလည္းေပ်ာက္ကင္းေအာင္ ကုသျခင္းျဖင္႔ေသြးအား နည္းေရာဂါ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္နိဳင္ပါတယ္။
(၂)သိုင္းရြိဳက္ေဟာ္မုန္းအားနည္းျခင္း(hypothyroidism)
သိုင္းရိြဳက္ဂလင္း ဟာလည္ပင္းမွာရွိျပီးေသးငယ္ တဲ႔လိပ္ျပာပံုသ႑န္ ဂလင္းေလးျဖစ္ပါတယ္။သိုင္းရိြဳက္ဂလင္း အားနည္းေနတဲ႔သူဟာ အျမဲလိုလိုေႏွွးေကြးေလးလံေနတတ္ျပီးစိတ္က်ေရာဂါ လည္းရွိေန တတ္ပါတယ္။ အေမရိကန္မွာ အသက္ (၆၀) အရြယ္အမ်ိဳးသမီး ၁၇% မွာ သိုင္းရိြက္အာနည္းေရာဂါခံစားေနရျပီး hashimoto’s thyroiditis ေခၚကိုယ္ခံစြမ္းအားစနစ္က သိုင္းရိြဳက္ဆဲလ္ေ တြ ကိုဖ်က္ဆီးျပစ္တဲ႔ေရာဂါ ဟာ အဆိုပါအမ်ိဳး သမီးေတြမွာ အဓိက ျပသနာျဖစ္ ပါတယ္။ T3,T4 ေခၚ သိုင္းရိြဳက္ ဟိုမုန္းပမာဏနည္းေန တတ္ျပီး သိုင္းရိြဳက္ ဟိုမုန္းအစား ထိုး ကုသျခင္းျဖင္႔ တက္ၾကြဖ်တ္ လတ္တဲ႔ ဘ၀ကိုျပန္ လည္ရရွိ နိဳင္ပါတယ္။
(၃)ဆီးလမ္းေၾကာင္းပိုး၀င္ျခင္း
ဆီးပူျခင္း၊ ဆီးက်င္းျခင္း၊ ကိုယ္အပူခ်ိန္တက္ျခင္း စတာေတြဟာဆီးလမ္းေၾကာင္း ပို၀င္တဲ႔လကၡဏာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ သို႔ေပမယ္႔ လူတိုင္း တသမတ္တည္း ခံစားရတာမဟုတ္ပါဘူး။တစ္ခ်ိဳ႔အမ်ိဳးသမီးေတြဆို လွ်င္ေမာပန္းႏြမ္းနယ္ ရံုသက္သက္သာခံစားရပါတယ္။တျခားဘာလကၡဏာမွ မျပတတ္ပါဘူး။ဆီးလမ္းေၾကာင္း တစ္ေလွ်ာက္မွာရွိတဲ႔ ဘက္တီးရီးယားေတြ ဟာအဓိက ျပသနာျဖစ္ပါတယ္။တကိုယ္ရည္သန္႔ ရွင္းေရးအာနည္းသူေတြမွာ ခဏခဏျဖစ္ပြားတတ္ပါတယ္။ ပဋိဇီ၀ေဆးေတြနဲ႔ ကုသနိဳင္ျပီးတစ္ကိုယ္ေရသန္႔ရွင္းေရး ကိုအထူးဂရုစိုက္ရပါမယ္။
(၄)ကဖင္းဓါတ္
ကြၽန္ေတာ္တို႔ ပင္ပန္း ႏြယ္နယ္ေန ခ်ိန္ဆိုရင္ ေကာ္ဖီတစ္ခြက္ ၊ကိုလာတစ္ဘူးေသာက္လိုက္ရရင္ ျပန္လည္ အားျပည္႔လာသလို ခံစားရပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ တစ္ခ်ိဳ႔သူေတြမွာေတာ႔ ဆန္႔က်င္ဘက္ အက်ိဳးရ လဒ္ေတြျပ တတ္ပါတယ္ ။ေကာ္ဖီနဲ႔ ကိုလာကဲ႔သို႔ အေဖ်ာ္ယမ ကာမ်ားကို စြဲစြဲလမ္းလမ္းေသာက္ သံုးရင္ေတာ႔ ပင္ပန္းႏြမ္း နယ္ျပီးေလးေလး မွိဳင္မွိဳင္ ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ ညဘက္ အလုပ္ဆင္း ရတဲ႔ ဆရာ၀န္ သူနာျပဳေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားဟာေကာ္ဖီေတာ္ေတာ္ေသာက္ ၾကပါတယ္။ေကာ္ဖီေသာက္မွ လန္ဆန္းမယ္ဆိုျပီး လိုအပ္တာ ထက္ပိုေသာက္ ရင္ေတာ႔ ဥပါဒ္ျဖစ္တတ္ တယ္ဆိုတာ သတိျပဳသင္႔ပါတယ္။
(၅)အစားအေသာက္မတည္႔ျခင္း
ကြၽန္ေတာ္တို႔ေတြေန႔စဥ္ လွဳပ္ရွားသြားလာ ဖို႔၊အားအင္ျပည္႔ ျဖိဳးျပီးလန္းဆန္း တက္ၾကြေနဖို႔ အတြက္ အစားအေသာက္ကို ညီညြတ္ မွ်တေအာင္ စားေနရပါတယ္။ သို႔ေပမယ္ သတိမထားမိတဲ႔ အစားမတည္႔ သည္႔ျပသနာ(Food allergy) ရွိေနတတ္ ပါတယ္။စားေသာက္ျပီး အင္ျပင္ေတြထ၊ အသက္ရွဳေတြ က်ပ္လာမွ ဓါတ္မတည္႔တာလို႔ အမ်ားကသိ ထားၾကပါတယ္။တစ္ခ်ိဳ႔အစား အေသာက္ေတြက လကၡဏာ ၾကီးၾကီးမားမား မျပတတ္ပါဘူး ။စားေသာက္ျပီး အားျပည္႔ သလိုမခံစားရပဲ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ေန တတ္ပါတယ္။ အစားအေသာက္ တစ္ခုခုစားျပီး(၁၀) မိနစ္အတြင္း အိပ္ခ်င္လာတယ္ ၊ႏံုးခ်ိခ်ိျဖစ္လာတယ္ ဆိုလွ်င္ေတာ႔ အဲဒီ အစားအေသာက္ နဲ႔မတဲ႔ဘူး ဆိုတာသံသယ ၀င္သင္႔ပါတယ္။
(၆) အိပ္ေနစဥ္အသက္ရွဳရပ္ျခင္း(sleep apnea)
ဒါနဲ႔ ပက္သက္လို႔ အရင္လည္းေရးခဲ႔ ဘူးပါတယ္။ အိပ္ေနစဥ္မွာ အသက္ရွဴ လမ္းေၾကာင္းပိတ္ျပီး လန္႔နိဳးလာ တတ္ပါတယ္။ အ၀ လြန္ေရာဂါ သည္ေတြမွာ အျဖစ္မ်ားျပီး ညဘက္အိပ္ လွ်င္ေဟာက္ တတ္ၾကပါ တယ္။အလုပ္မွာ အျမဲ အိပ္ငိုက္ေန တတ္ျပီးတက္ တက္ၾကြၾကြဖ်တ္ဖ်တ္ လတ္လတ္ မရွိပါဘူး။ ပင္ပန္းႏြမ္း နယ္ရံုသာမက ႏွလံုးေသြးေၾကာ က်ဥ္းေရာဂါ၊ေလျဖတ္ေလ ငန္းေရာဂါေတြ ခံစားရဖို႔ အခြင္႔အလမ္းပို မ်ားပါတယ္။ေဆးလိပ္အရက္ ကိုေရွာင္က်ဥ္ျပီး ကိုအေလးခ်ိန္ ၾကေအာင္ ၾကိဳးစား ရပါမယ္။ လိုအပ္ လွ်င္ေတာ႔ သင္႔ရဲ႔ ဆရာ၀န္က အိပ္ေနစဥ္မွာ သံုးဖို႔ ကိရိဟာေလး တစ္ခု၀ယ္ခိုင္း ပါလိမ္႔မယ္။
(၇)ႏွလံုးေရာဂါ
ေန႔စဥ္ပံုမွန္ လုပ္ေနတဲ႔ အလုပ္ေတြဟာ သင္႔အတြက္ ၀န္ထုပ္၀န္ပိုး ၾကီးျဖစ္လာမယ္ ၊ျခံထဲမွာ လမ္းဆင္းေလ်ာက္ တာေလာက္ နဲ႕ေမာပန္း ႏြမ္းနယ္ လာမယ္ ။ညအိပ္ရင္ေခါင္း အံုးျမင္႔ျမင္႔ေလးနဲ႔ မွ အဆင္ေျပတယ္၊ တျခားေရာဂါ လည္းရွာလို႔မရဘူးဆိုရင္ေတာ႔ သင္႔ရဲ႔ ႏွလံုးပံုမွန္ အလုပ္လုပ္နိဳင္ရဲ႔ လားဆိုတာ စမ္းသပ္စစ္ေဆးဖို႔လိုလာပါျပီ။
စာဖတ္သူမ်ား ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ပါးရႊင္လန္းခ်မ္းေျမ႔ပါေစ။

No comments: