Wednesday, September 17, 2008

ATTENSION DEFICIT HYPERACTIVITY DISORDER (2)

ADHD ေ၀ဒနာရွင္မိဘအမ်ားစုက ေရာဂါဘာေၾကာင္႔ျဖစ္ရတယ္ဆိုတာမသိၾကပါဘူး။သူူတို႔ကေလးကို ပဲ႔ျပင္ဆံုးမတာလိုအပ္လို႔ပဲထင္ေနၾကပါတယ္သူတို႔မွာအျပစ္ရွိတယ္
လို႔ပဲထင္မွတ္ေနၾကပါတယ္။တကယ္ေတာ႔ ADHD ဟာ ကေလးကိုမဆံုးမတတ္လို႔ရတဲ႔ေရာဂါမဟုတ္ပါဘူး။ADHD ျဖစ္ပြားရတဲ႔ အေၾကာင္းအရင္းေတြကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာရွာေဖြ ခဲ႔ရာမွာေအာက္ပါအခ်က္အခ်ိဳ႔ကိုေတြ႔ရွိခဲ႔႔ပါတယ္။
Environmental Agents
သုေတသန စမ္းသပ္မွဳေတြအရ ADHD ဟာ ပြဲတိုင္းေက်ာ္ ေဆးလိပ္၊အရက္ေတြနဲ႔ဆက္စပ္ေနပါသတဲ႔။ကိုယ္၀န္ေဆာင္ေနစဥ္အတြ
ေဆးလိပ္အရက္ေသာက္သံုးတဲ႔မိခင္ေတြသတိထားဖို႔လိုပါတယ္။ျမန္မာမိခင္အမ်ားစုကေတာ႔ ေဆးလိပ္၊အရက္ေသာက္ေလ႔မရွိပါဘူး။ဒါေပမယ္႔ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ဇနီးသည္အနားမွာေဆးလိပ္မေသာက္ၾကဖို႔ အမ်ိဳးသားမ်ားကုိ အၾကံေပးလိုပါတယ္။Environmental agents ေတြထဲမွာ ေနာက္သတိထားရမွာ တစ္ခုက Lead (ခဲ) ပါ။ ျမန္မာျပည္မွာေတာ႔ ဘက္ထရီအိုးလုပ္ငန္းေတြမွာ ခဲဆိပ္သင္႔ဖို႔အခြင္႔အလမ္းမ်ားပါတယ္။အျခားလုပ္ငန္းခြင္ေတြလည္းရွိမယ္ထင္ပါတယ္။ဟိုးအရင္က နံရံေဆးေရးပန္းခ်ီ ေတြမွာ ခဲေတြပါ၀င္တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ အခုေခတ္မွာေတာ႔ ခဲပါ၀င္မွဳကိုထိန္းခ်ဳပ္လိုက္ပါျပီ။ ပတ္၀န္း္က်င္မွာရွိတဲ႔ ခဲပမာဏကို မိဘေတြက သတိျပဳရပါမယ္။ADHD သာမက အျခား ေရာဂါေတြလည္းျဖစ္နိဳင္ေသးလို႔ပါ။ကြၽန္ေတာ္အခ်ိန္ရရင္ ခဲဆိပ္သင္႔တဲ႔အေၾကာင္းကိုေရး ေပးပါ႔မယ္။
Brain Injury
ဦးေႏွာက္ကိုမေတာ္တဆထိခိုက္မိတဲ႔ကေလးေတြမွာ ADHD ေရာဂါလကၡဏာေတြေတြ႔ရတတ္ပါတယ္။
Food Additives and Sugar
အစားအေသာက္ေတြမွာ မွာ အသံုးျပဳတဲ႔ Food additive နဲ႔ သၾကားပမာဏ ဟာလည္း ADHD နဲ႔သက္ဆိုင္ေနတယ္လို႔ဆို
ပါတယ္။Food allergy ရွိတဲ႔ကေလးေတြမွာ သၾကားပမာဏကိုထိန္းခ်ဳပ္လိုက္ျခင္းျဖင္႔၅ရာခိုင္ႏွဳန္းေသာကေလးေတြမွာေရာဂါလကၡ
ဏာေတြ ေလ်ာ႔ပါးသြားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
Genetic
ADHD ေရာဂါ ေရာဂါသည္ကေလးရဲ႔ First degree relative ေတြမွာလည္း ADHD လကၡဏာေတြေတြ႔နိဳင္ပါတယ္။တစ္ခ်ိဳ႔ သုေတသနေေတြမွာဆိုလွ်င္ first degree relative ရဲ႔ ၂၅ %မွာေတြ႔နိဳင္ပါတယ္။ အမႊာကေလးေတြမွာ အတူတူျဖစ္
တတ္ၾကလို႔မ်ိဳးရိုးလိုက္တယ္ဆိုတဲ႔ အခ်က္က ပိုထင္ရွားလာတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ADHD ျဖစ္ေစတဲ႔ Genes ကိုေတာ႕ရွာေဖြဆဲပါ။
ေနာက္ဆံုးေလ႔လာေတြရွိခ်က္ ကေတာ႔ ADHD ေရာဂါေ၀ဒနာရွင္ေလးေတြ မွာသာမာန္ကေလးေတြနဲ႔စာရင္ ဦးေႏွာက္ အစိတ္အပိုင္း အားလံုးရဲ႔ ပမာဏ ၃-၄ ရာခိုင္ႏွဳန္းခန္႔ ေသးငယ္ေနတာေတြ႔ရပါတယ္တဲ႔။fMRI,PET,SPET စတဲ႔ ပံုရိပ္ေဖာ္စက္ေတြနဲ႔ စမ္းသပ္ျပီး
ရလာတဲ႔ ေတြ႔ရွိခ်က္ေတြပါ။
ADHD ေ၀ဒနာရွင္ေလးေတြမွာေအာက္ပါ ေရာဂါ လကၡဏာေလးေတြ တြဲျပီးေတြ႔ရတတ္ပါတယ္။
Learning Disabilities
အပိုင္းတစ္ မွာ ေဖာ္ျပခဲ႔တဲ႔ ဂဏာမျငိမ္လို႔၊ အာရံုးစူးစိုက္နိဳင္မွဳ အားနည္းလို႔ စာသင္ခန္းမွာအခက္အခဲျဖစ္သလို၊သူတိုေလးေတြ
ကိုယ္တိုင္က တစ္ခ်ိဳ႔စာလံုးေတြ၊အသံေတြကို နာလည္ဖို႔ခက္ခဲပါသတဲ႔။အထူးသျဖင္႔ dyslexia လို႔ေခၚတဲ႔ reading disorder ကို မူလတန္းအရြယ္ ေ၀ဒနာရွင္ကေလး ၈ ရာခိုင္ႏွဳန္းခန္႔မွာေတြ႔ရပါသတဲ႔။
Tourette Syndrome
ADHD ကေလးအခ်ိဳ႔မွာဒီ syndrome ေလးတြဲျပီးရွိေနတတ္ပါတယ္။မ်က္ေတာင္ ခဏခဏ ခတ္တတ္တာ၊မ်က္ႏွာကို ခဏခဏ မဲတတ္တာ၊ မလိုအပ္ဘဲလည္ေခ်ာင္းကို ခဏခဏရွင္းတတ္တာ စတာေတြဟာ ဒီsyndrome ရဲ႔ လကၡဏာေတြပါပဲ။တစ္ခ်ိဳ႔ကလည္း လုပ္ရင္းလုပ္ရင္းအက်င္႔ပါသြားတာလို႔ဆိုပါတယ္။ကုသရင္ေပ်ာက္ကင္းနိဳင္ပါတယ္။
Oppositional Defiant Disorder
ADHD ေ၀ဒနာရွင္ ကေလးေတြရဲ႔ ၃ ပံုတစ္ပံု ကေန တစ္၀က္ခန္႔မွာတြဲျပီးေေတြ႔ရတတ္ပါတယ္။ ေခါင္းမာျပီးေျပာစကားနာမေထာင္
တတ္ပါဘူး။ေယာကၤ်ားေလးေတြမွာပိုေတြ႔ရတတ္ပါသတဲ႔။
Conduct Disorder
ဒါကေတာ႔ပိုျပီးဆိုး၀ါးတဲ႔ လူမူေရး ျပသနာေတြကိုျဖစ္ေစတတ္ပါတယ္။၄၀% ေသာ ADHD ကေလးေတြဟာ ဒီျပသနာနဲ႔တြဲေန
တတ္ပါတယ္။Conduct Disorder နဲ႔တြဲလာရင္ေတာ႔ ဒီကေလးေလးေတြဟာ လိမ္ေျပာတတ္လာမယ္၊သူမ်ားပစၥည္းခိုးတတ္
လာမယ္၊သူမ်ားကိုအနိဳင္က်င္႔တတ္လာမယ္။လူမူေရးျပသနာေတြကမေသးလွပါဘူး။
Anxiety and Depression
တခ်ိဳ႔ ADHD ေ၀ဒနာရွင္ေလးေတြမွာေတာ႔ Anxiety and depression တြဲျပီးေတြ႔ရတတ္ပါတယ္။ADHD ကို ကုသလိုက္ရင္ Anxiety and depression လကၡဏာေတြလည္းသက္သာေပ်ာက္ကင္းသြားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
Bipolar Disorder
ADHD ေ၀ဒနာရွင္ ကေလးေတြမွာ Bipolar Disorder ကိုတြဲျပီးေတြ႔ရတတ္ေပမယ္႔ ရာခို္င္ႏွုန္းဘယ္ေလာက္မွာ Bipolar disorder ျဖစ္တတ္တယ္ဆိုတာတိက်တဲ႔ သုေတသနစာတမ္းေတာ႔မရွိေသးပါဘူး။
Bipolar Disorder အေၾကာင္းကိုဆရာမ ရဲ႔ ဘေလာ႔မွာ အက်ယ္တ၀င္႔ ရွင္းလင္းထားပါတယ္။
ကုသပံု ကုသနည္းမ်ားအေၾကာင္းကိုေတာ႔ အပိုင္း ၃ အေနနဲ႔ တင္ျပပါ႔မယ္။
က်န္းမာရြႊင္လန္းၾကပါေစ။

No comments: